6.5. Verdere twijfels - Gebedsgenezing/Aanrakingen van de heilige geest


Eén van de zaken waar ik heel erg door geboeid was tijdens mijn geloofsafval was gebedsgenezing.
Mocht je niet weten wat dat precies is, dan verduidelijk ik dit even.
In de bijbel lees je dat Jezus doorheen zijn ganse tijd op aarde voortdurend mensen genas, zowel van fysieke als van psychische klachten. Net voor Jezus terugkeert naar de hemel draagt hij zijn volgelingen op hetzelfde te doen, in zijn naam te bidden voor mensen die ziek zijn en ze zo te genezen. Later wordt op de pinksterdag ook de heilige geest over de christenen uitgestort. Eén van de gaven van de heilige geest is ook de gave van genezing.
In christelijke middens is er heel wat discussie over het feit of dit alles nog voor de tijd van nu is. Het pinkstergeloof verdedigt echter, op basis van interpretatie van de bijbel, dat dit nog voor de volgelingen van Jezus van vandaag is.

Binnen de pinkstergemeenschap is gebedsgenezing dus een hot topic. Iedere christen kan met iemand bidden voor genezing. Er zijn gelovigen die zich specialiseren in dit onderwerp en rondgaan, gebedssamenkomsten organiseren en bidden voor mensen.
Binnen de pinksterkerken kan het echter ook zijn dat er tijdens een gewone samenkomst gebeden wordt voor mensen die ziek zijn.

6.5.1. Why won't god heal amputees?

Er bestaat een website met de naam www.whywontgodhealamputees.com. Waarom geneest god geen mensen die een geamputeerd ledemaat hebben? Dit kan een absurde of simplistische vraag lijken.
Toch vat dit eigenlijk samen waarom gebedsgenezing één van de zaken is waardoor ik ging twijfelen aan het christelijke geloof. Ik kom hier op het einde van dit hoofdstuk op terug.

Ik ga niet liegen. Ik heb dingen zien gebeuren wanneer er met mensen gebeden werd voor genezing. Het begon me echter op te vallen dat, de keren dat er iets gebeurde, zich dit dikwijls afspeelde in het psychologische of het mentale.
Ik heb een meisje uit onze tienergroep zien genezen van een ziekte waar ze al een hele tijd last van had en waardoor ze lichamelijk uitgeput was. Ze kon bijna niets meer doen. De ziekte kon door dokters niet gediagnosticeerd worden, ze konden enkel vaststellen dat ze uitgeput was. Na gebed op een conferentie/festival genas ze. Dat liet een sterke indruk op mij na.
Als ik nu met een nuchtere blik terugkijk, dan moet ik echter concluderen dat ik god toen verantwoordelijk achtte voor die genezing, zonder daar dieper bij na te denken of bewijs voor te hebben.

Ik heb ondertussen geleerd dat er zaken zijn als placebo-effect, “the power of expectation” (als je iets echt verwacht kan dit zo sterk zijn dat er effectief iets gebeurt), de zelf genezende kracht van het lichaam, groepsdruk, andere behandelingen die op het moment van het gebed al lopen, …
Ik heb geleerd dat het niet is omdat je iets zelf niet onmiddellijk kan verklaren, dat je dat dan zomaar aan je god mag toeschrijven, omdat dat op dat moment nu eenmaal het meest plausibel lijkt. Dat is niet correct.
Ik staaf dit even met een simplistisch voorbeeld.
Vroeger wisten de mensen niet waar de donder vandaan kwam. Ze hoorden iets in de lucht, wisten nog niet genoeg over het wetenschappelijke daarvan en schreven dit dus maar toe aan de god “donder”. Ze namen dus iets waar, hadden geen verklaring en schreven dat toe aan de goden, omdat dat voor hen het meest aannemelijke was op dat moment.
Dat is niet correct. We weten ondertussen dat donder ontstaat wanneer 2 onweerswolken met elkaar in contact komen.
Je mag de zaken dus pas aan elkaar linken als je daar bewijzen voor hebt. Heb je die bewijzen niet, dan kan je maar één iets concluderen, namelijk dat je het niet weet.

Waarom geneest god geen “amputees”. Hier is iets wat redelijk straf zou zijn. Stel dat er gebeden wordt met iemand die een ledemaat mist en dat dit direct aangroeit. Op dat moment heb je nog geen absoluut bewijs dat het je god is die dat doet, maar je zou toch al kunnen concluderen dat er waarschijnlijk iets bovennatuurlijks gebeurd is. Je zou het psychologische aspect al kunnen uitsluiten. Het zou alleszins indrukwekkend zijn.

Er zijn echter geen rapporteringen van dergelijke gevallen. Alle rapporteringen van genezingen, als het al om een effectieve genezing gaat, spelen zich steeds af in de grijze zone waar er altijd nog een andere verklaring mogelijk is.
Alle christenen die ik ken die terminale kanker gehad hebben zijn gestorven. Er is ontzettend veel voor hen gebeden geweest, het heeft niets uitgehaald, ondanks de beloftes die hieromtrent in de bijbel gedaan worden.

Ja, de genezingen waar christenen mee pochen (pochen is echt niet overdreven als je even door YouTube of Facebook gaat en dergelijke filmpjes bekijkt) zijn beenverlengingen, hoofdpijn die plots weg is, rugpijn die even weggaat, …
Als er al eens een spectaculair verhaal rondgaat van een persoon met kanker die geneest door gebed, dan heb ik geleerd dat je toch best eerst even het ganse verhaal tracht te weten te komen. Want op het moment dat er mensen voor die persoon aan het bidden waren was er ook nog chemo aan de gang, of waren er andere behandelingen. Los van dit alles zijn er ook gevallen bekend waar kanker spontaan in remissie gaat. Dat is niet onmogelijk.

Probeer eens nuchter en logisch na te denken.
Als je beweert dat de christelijke god kanker kan genezen, iets waarvoor er dus fysisch slechte lichaamscellen moeten kapotgemaakt worden en nieuwe moeten aangemaakt worden, waarom lukt het hem dan niet om een geamputeerd ledemaat te laten aangroeien? Hier moeten zelfs geen slechte lichaamscellen kapotgemaakt worden, er moeten enkel nieuwe aangemaakt worden.
Dit zou iets zijn wat te verifiëren is. Het gebeurt echter niet. Dat deed bij mij opnieuw een belletje rinkelen.

6.5.2. Beenverlenging

Misschien wel de meest voorkomende “genezingen” onder christenen zijn “beenverlengingen”. Ik word letterlijk bijna misselijk als ik dat nog ergens zie gebeuren. Ik kan eigenlijk niet snappen dat sommige mensen zich daar mee bezig houden. Het lijkt wel een hype. Even kaderen.
Er wordt algemeen aangenomen dat heel wat rugproblemen veroorzaakt worden door een verschil in beenlengte. Blijkbaar zou 80% van de mensen een (beperkt) beenlengteverschil hebben. Dat verschil in lengte tussen je 2 benen zou dus heel wat problemen met de rug kunnen verklaren, omdat je eigenlijk scheef staat. Christenen gaan rond op straat en spreken mensen aan met de vraag of ze rugpijn hebben. Ze zeggen dat dat waarschijnlijk komt door een beenlengteverschil en laten die mensen plaatsnemen op een stoel om zo te “tonen” dat er een beenlengteverschil is.
Dokters zeggen echter dat je een (beperkt) beenlengteverschil niet met het blote oog kunt zien, dat dat iets is wat uitgemeten moet worden. Dat op zich moet dus al wat wenkbrauwen doen fronsen.

Eenmaal de persoon op de stoel zit wordt er mee gebeden en in heel wat gevallen wordt dan beweerd dat je het been kan “zien” aangroeien. Je ziet op filmpjes de bidder inderdaad wat aan het been trekken en doen, of je ziet dat de voet wat gekanteld wordt waardoor het lijkt of er iets gebeurt.
Als ik hier nog steeds uitga van de goedheid van de persoon die bidt, wat bijna niet meer kan als ik het getrek aan de benen zie, dan kan ik toch bijna niets anders dan concluderen dat die persoon ontzettend naïef moet zijn.
Het is eigenlijk een beetje te gek voor worden.
Opnieuw wordt iets wat niet te verifiëren is toegeschreven aan god, terwijl diezelfde god er niet in slaagt om een persoon met een duidelijke ziekte te genezen.

6.5.3. Claims

Ik heb ook geleerd dat het niet is omdat een bepaalde christen of een bepaalde christelijke groepering een genezing claimt, dat die genezing dan ook effectief heeft plaatsgevonden.
Het is menselijk om te overdrijven en de zaken mooier voor te stellen dan ze zijn.

Ik staaf dit even met 5 voorbeelden.

  • Genezing van kanker als uithangbord
    De blog goedgelovig.nl, waar ik eerder van sprak, belichtte het verhaal van een christelijke ministry (geloofsbediening) die op haar site uitpakte met het feit dat waar ze gingen, ze mensen zagen genezen, dit van hoofdpijn tot kankers. Dat stond letterlijk op de homepage van die groepering.
    Vanuit goedgelovig.nl werd contact opgenomen met die mensen, met de vraag naar bewijs. Een genezing van kanker moest toch wel goed gedocumenteerd zijn dacht men immers.
    Om een lang verhaal kort te maken, de ministry reageerde op de vraag met de melding dat ze inderdaad samenwerken met dokters, maar dat het nu even te druk was om de bewijzen aan te leveren. Ze zouden hier later op terugkomen.
    Na wat doorvragen van goedgelovig.nl kwam er uiteindelijk geen enkele reactie meer.
    Kijk, ik snap wel dat als je denkt dat je je god ooit “aan het werk gezien hebt” bij een kleine “genezing” en als je bijbel dan zegt dat bij god alles mogelijk is, het verleidelijk is om je ministry te promoten met verhalen van genezingen van kanker. Dit is echter wel heel dubieus, want eigenlijk lieg je hier. Als iedereen dat begint te doen, dan ontstaat er een sfeer van een god die wonderen doet, dit echter gebaseerd op zaken die niet correct zijn.

  • 6 blinde kinderen die genezen zijn
    Enkele jaren geleden was er een bekende Nederlandse organisatie die uitpakte met het feit dat ze in een blindenschool in Birma langs geweest waren, dat ze gebeden hadden met blinde jongetjes en dat er 6 daarvan genezen waren.
    Een onderzoeksjournalist is hiermee aan de slag gegaan, is langs geweest in die school en er bleek niets van de claim waar te zijn. De organisatie bleek daar inderdaad geweest te zijn, maar alle kinderen waren nog even blind als voorheen.
    De christelijke organisatie is hier op zijn stappen moeten terugkeren en heeft zich uiteraard in de nodige bochten moeten wringen om niet al te veel gezichtsverlies te lijden.

  • Rolstoelpatiënten die genezen
    Bij heel wat gebedsgenezers zie je in filmpjes dat er gepocht wordt met lege rolstoelen, of dat de gebedsgenezer zelf rondrijdt, als een soort triomftocht, in de rolstoel van de persoon die zonet “genezen” is.
    Ik nodig je uit om na te gaan of de persoon die in de rolstoel zat wel helemaal verlamd was, of dat hij niet altijd al (moeilijk) kon wandelen, en nu in een moment van euforie even kon opstaan. Onderzoek vooral zelf.

  • Doden opwekken
    De Amerikaanse spreker die ik eerder aanhaalde (die profeteerde over Jaimie en ik) claimt dat hij iemand heeft opgewekt uit de dood.
    Ook dat is een hot topic onder pinksterchristenen, mensen opwekken uit de dood. Het klopt inderdaad dat Jezus in de bijbel zegt dat zijn volgelingen mensen zullen genezen en mensen zullen opwekken uit de dood.
    Dit is een claim, iemand opgewekt hebben uit de dood, die door heel wat christelijke organisaties gedaan wordt. Nader onderzoek toont echter aan dat het altijd gaat over personen die “net” gestorven waren. Er wordt met ze gebeden en zogezegd staan ze op uit de dood. Er zijn geen claims van personen die opgewekt worden nadat ze langer dan een paar uur dood zijn.
    Ik wil er alles wat ik heb op verwedden dat het niet zal gebeuren dat gelijk welke christen met iemand bidt die al 5 dagen dood is, die koud is, en dat die persoon dan uit de dood opstaat.
    Waarom gaat de claim hier weer over het feit dat iemand “net” dood is en er dus weer andere oorzaken verklaring kunnen bieden? Er zijn meerdere verhalen, los van het christelijke, bekend waar men eerst denkt dat iemand dood is, maar dat dat uiteindelijk toch niet zo blijkt te zijn.
    Er zijn echter geen verhalen bekend waar iemand 5 dagen dood is en dan toch weer tot leven komt. Als de christelijke god echt iemand uit de dood kan opwekken, waarom kan hij dat dan niet bij iemand die al 5 dagen dood is? Dat zou toch geen verschil mogen maken?
    Stel dat er toch ergens een ver-weg-verhaal is van een dergelijk geval. Opnieuw nodig ik je dan uit om op onderzoek te gaan. Maar, als je even verder denkt, eigenlijk zouden we zulke verhalen constant moeten horen, want Jezus draagt dit op aan zijn volgelingen, in één adem met het feit dat ze ook zieken dienen te genezen.
    Er zouden dus héél wat gevallen bekend moeten zijn. Een eerlijke analyse van dit fenomeen leert echter dat dat niet zo is.

  • Claims dat “genezingen zullen gebeuren”
    Als het bij sommige christenen al duidelijk wordt dat er weinig of geen echte genezingen zijn, dan wordt er dikwijls gezegd dat dat er wel zit aan te komen.
    Tja, ik kan de keren dat ik dat gehoord heb niet meer op 2 handen tellen. Het wachten duurt nu al even. Beweren dat iets gaat gebeuren in de toekomst, dat is natuurlijk wel heel gemakkelijk.

6.5.4. Aanrakingen van de heilige geest


In pinksterkerken zijn er heel vaak manifestaties van de heilige geest. Dit betekent dat de heilige geest mensen kan aanraken waardoor er vreemde bovennatuurlijke dingen gaan gebeuren.
Enkele voorbeelden zijn “spreken in tongen”, “vallen in de geest”, “visioenen krijgen”.

Ik herinner mij dat ik als jong kind in een zondagklas gebed van de zondagschooljuf kreeg en dat we dan moesten proberen om te “spreken in tongen”. Wanneer je spreekt in tongen is dat zogezegd de heilige geest die door jou heen bidt in een taal die enkel god zelf verstaat. Je spreekt dan eigenlijk warrige onverstaanbare klanken.
Ik heb nooit echt begrepen hoe dit precies werkt. Ik dacht altijd dat dit iets was dat oncontroleerbaar uit mij zou moeten komen, gezien het eigenlijk de heilige geest is die dit doet. Toch werd gezegd dat je dit niet mag tegengaan en dat je toch wel je mond moet opendoen, omdat de heilige geest zich niet opdringt en je toch wel mee moet willen in dit verhaal.
In de praktijk kwam het er dus eigenlijk op neer dat je de klanken gewoon zelf moest maken, wat ik toen als kind ook maar deed.
Een nuchtere analyse bracht opnieuw de nodige twijfel. Heeft god daar eigenlijk iets mee te maken?

Bij het vallen in de geest is het zo dat een persoon plots omvalt omdat hij aangeraakt wordt door de kracht van de heilige geest. Ik heb heel wat mensen “neer zien gaan”, ik heb het zelf echter nooit meegemaakt.
Het feit dat ik van nature niet zo een emotioneel persoon ben deed me vermoeden dat er bij mensen die wel neervielen misschien wel iets emotioneels speelde?
Ik beweer immers niet dat alle christenen die vallen in de geest dit gebeuren faken, hoewel ik er zeker van ben dat sommigen dat wel doen. Ik heb verder ook gezien dat mensen simpelweg omvergeduwd werden door de predikant die met hun in gebed ging.

Er lijken mij echter nog heel wat andere emotionele oorzaken mogelijk om dit vallen in de geest te verklaren.
De gelijkenis tussen een gebedsgenezing-samenkomst of een samenkomst waar “ruimte aan de geest gegeven wordt” en een massahypnose-show zijn opmerkelijk:

  • Eerst en vooral wordt er een bepaalde verwachting gecreëerd.
  • Er wordt een sfeer gecreëerd door het spelen of opleggen van (repetitieve) muziek.
  • Een sterke leider roept mensen vooraan en gaat een psychologisch spel aan.
  • Door o.a. groepsdruk en een bepaalde sterke verwachting worden mensen in beïnvloedbare situaties gebracht.
  • Uiteraard kan het dan dat er vreemde dingen gebeuren.